Azərbaycanda vəhşi heyvanların təhdidi: hücum halları və müdafiə tədbirləri

Son vaxtlar Astarada Rüdəkəran kəndindəki insident, naməlum vəhşi heyvanın kənd sakininə hücumu Azərbaycanda vəhşi heyvanların insanlara hücumu probleminə yenidən diqqət çəkdi. 48 yaşlı yerli sakin Gündüz Abdullayev öz həyətində hücuma məruz qaldı. Hadisə həyat yoldaşının müdaxiləsi ilə dayandırıldı, o, heyvanı qorxudub uzaqlaşdırdı. Zərərçəkmişə, quduzluq əleyhinə peyvənd də daxil olmaqla, tibbi yardım göstərilib, lakin hansı heyvanın hücum etdiyi hələ də məlum deyil.

Bu hadisə bölgədə vəhşi heyvanların insanlara və mal-qaraya etdiyi hücumların çoxsaylı hallardan yalnız biridir. Son bir ildə bu cür hücumlar əvvəllər vəhşi təbiət tərəfindən tutulan ərazilərdə intensiv insan məskunlaşmasının baş verdiyi bölgələrdə daha çox müşahidə olunub. Məsələn, Hacıqabul, Zəngilan və Laçın rayonlarında təsərrüfatlara 14 vəhşi heyvan hücumu qeydə alınıb. Azərbaycan hökuməti bu cür hücumlar nəticəsində dəymiş ziyana görə fermerlərə kompensasiya ödənişinə başlayıb. Sığorta proqramı həm iri, həm də xırda buynuzlu mal-qaranı əhatə edir və sığorta haqlarının 50%-i dövlət tərəfindən qarşılanır.

Hücumların nəticələri həm insanlar, həm də onların təsərrüfatı üçün ciddi ola bilər. Belə insidentlərin tezliyinin artması qismən heyvanların təbii yaşayış mühitinin məhv edilməsi və bu ərazilərdə insan fəaliyyətinin artması ilə bağlıdır. Fermerlər üçün sığorta sisteminin yaradılması kimi dövlət proqramları zərərçəkmişlərə iqtisadi təzyiqi azaltmağa kömək edir, lakin əlavə təhlükəsizlik və müdafiə tədbirlərinə ehtiyac qalmaqdadır.

Bu çağırışlara cavab olaraq, Azərbaycanın Bioloji Müxtəliflik Mərkəzi vəhşi heyvanların hücumlarından qorunmaq üçün təhlükəsizlik tədbirlərinin gücləndirilməsinə və hökumət və yerli əhali arasında əməkdaşlığın yaxşılaşdırılmasına çağırır. Bu cür tədbirlər vəhşi heyvanların təbii yaşayış mühitinin bərpası proqramlarının inkişaf etdirilməsini, eləcə də təhlükəsizliklə bağlı ictimaiyyətin məlumatlandırılmasının artırılmasını əhatə edir.

Beləliklə, Azərbaycanda vəhşi heyvanların hücumları problemi çoxşaxəli və kompleks yanaşma tələb edir ki, bu yanaşma təkcə əhalinin və onların əmlakının birbaşa müdafiəsini deyil, həm də insan və vəhşi təbiətin harmonik birgəyaşayışının təmin edilməsi üçün strategiyaları da əhatə etsin.