Müasir həyatın psixi sağlamlığa təsiri

Müasir dünya sürətli texnoloji inkişaf və həyat keyfiyyətinin yaxşılaşması ilə yanaşı insanın psixi sağlamlığı üçün yeni çağırışlar yaradır. Bir tərəfdən texnologiyalar gündəlik həyatı xeyli asanlaşdırıb, digər tərəfdən isə onlar insanın psixoemosional vəziyyətinə təsir edən yeni problemlər yaratmışdır. Bu məsələ Azərbaycanda xüsusilə aktuallaşıb, çünki sürətli sosial-iqtisadi dəyişikliklər fonunda psixi rifahın əhəmiyyəti artır.

Psixi sağlamlığa mənfi təsir göstərən əsas amillərdən biri sosial şəbəkələrdir. Araşdırmalar göstərir ki, sosial şəbəkələrdən uzun müddət istifadə, xüsusilə gənclər arasında depressiya və narahatlıq səviyyəsinin artmasına səbəb ola bilər. Özünü digər istifadəçilərlə müqayisə etmək və sosial təcrid hissi bu effekti daha da gücləndirir. Qurğularını daima yoxlayan insanlar daha yüksək stress və tənhalıq hissi bildirirlər, hətta ailə üzvləri ilə birlikdə olduqda belə​​.

Azərbaycanda psixi xəstəliklərin stiqmatizasiyası vəziyyəti daha da çətinləşdirir. Bir çox insan cəmiyyətin qınağından qorxaraq peşəkar kömək almaqdan çəkinir. Bu da əhalinin əhəmiyyətli bir hissəsinin lazımi dəstəkdən məhrum qalmasına səbəb olur, bu da psixi pozuntular problemini daha da artırır​.

Daimi tələbləri və yüksək standartları olan müasir həyat tərzi həm də həyat mənası və motivasiyası hissinə təsir edir. İnsanlar cəmiyyətin uğur və rifah əldə etmək təzyiqini hiss edirlər, lakin bu, tez-tez onlara gözlənilən məmnuniyyəti gətirmir. “Müasirliyin paradoksu” kimi tanınan bu fenomen prioritetlərin yenidən nəzərdən keçirilməsinin və şəxsi inkişaf və özünü dərk etməyə diqqətin artırılmasının zəruriliyini göstərir​.

Bu problemlərin həllinin vacib tərkib hissəsi cəmiyyətdə psixi sağlamlığın əhəmiyyəti haqqında məlumatlılığın artırılmasıdır. Psixoloq və ya psixiatrın köməyinə müraciət etməyin norma olduğunu, tabu olmadığını aktiv şəkildə təşviq etmək lazımdır. Psixi sağlamlığı dəstəkləyən ictimai təşəbbüslərin inkişafı insanların bu mövzuya münasibətini əhəmiyyətli dərəcədə dəyişə bilər.

Beləliklə, müasir dünya qarşımıza kompleks yanaşma və uyğunlaşma tələb edən yeni çağırışlar qoyur. Texnoloji tərəqqi ilə psixi rifah arasında tarazlıq cəmiyyətin harmonik inkişafı üçün nəzərə alınması lazım olan mühüm aspektdir.