ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken İranın və onun tərəfindən dəstəklənən Livan qrupu “Hizbullah”ın yaxın 24 saat ərzində İsrailə zərbə endirə biləcəyini açıqlayıb. Bu açıqlama G7 xarici işlər nazirlərinin görüşündə səslənib və Yaxın Şərqdə münaqişənin mümkün eskalasiyası ilə bağlı ciddi narahatlıq yaradıb.
Kontekst və səbəblər
Bu bəyanat Yaxın Şərqdə bir neçə son hadisə, xüsusilə HƏMAS lideri İsmayıl Həniyyənin Tehranda və Hizbullahın yüksək səviyyəli komandiri Fuad Şukranın Beyrutda İsrail aviazərbəsi nəticəsində öldürülməsindən sonra gərginliyin artmasından sonra gəldi. İran və İsrail arasında münasibətlər uzun müddətdir ki, gərgindir və müntəzəm hərbi toqquşmalar və təhdidlərlə müşayiət olunur, lakin hazırkı vəziyyət bütün regionu əhatə edə biləcək daha genişmiqyaslı münaqişəyə çevrilməklə hədələyir.
Beynəlxalq ictimaiyyətin reaksiyası
Blinken digər G7 ölkələrini hücumun qarşısını almaq üçün diplomatik təsirlərindən istifadə etməyə çağıraraq İran, Hizbullah və İsraili maksimum təmkinli olmağa çağırıb. O, həmçinin vurğulayıb ki, ABŞ vəziyyəti cilovlamağa, İran və Hizbullahın hücumlarının sayını azaltmağa, həmçinin İsrailin cavabını məhdudlaşdırmağa çalışır.
Yaponiya və Türkiyə kimi digər dövlətlər artıq öz vətəndaşlarını mümkün gərginliyin yaratdığı təhlükə səbəbindən Livanı tərk etməyə çağırıblar.
Potensial nəticələr
Mümkün hücum regional sabitlik üçün ciddi nəticələrə səbəb ola bilər. Analitiklər xəbərdarlıq edirlər ki, İran və İsrail arasında münaqişənin gərginləşməsi Yaxın Şərqdə digər ölkələri cəlb edərək, qlobal təhlükəsizlik və iqtisadiyyat üçün risklər yaradan genişmiqyaslı münaqişəyə səbəb ola bilər.
Keçmişdəki təhdidlərin uğurla dəf edilməsi təcrübəsinə malik müttəfiqlər arasında münaqişənin qarşısının alınmasına yönəlmiş diplomatik səylər və fəaliyyətin əlaqələndirilməsi sülhün qorunmasında mühüm rol oynaya bilər.
Beləliklə, mövcud vəziyyət dünyanın ən gərgin bölgələrindən birində daha da eskalasiyanın qarşısını almaq və sabitliyi təmin etmək üçün beynəlxalq ictimaiyyətdən koordinasiyalı səylər tələb edir.