İyul 2024-cü ildə Avropa İttifaqı Ermənistana 10 milyon avro hərbi yardım ayırmaq qərarına gəldi. Bu qərar, Ermənistan üçün ilk dəfə idi və Erməni silahlı qüvvələrinin texniki imkanlarını artırmaq, həmçinin böhran vəziyyətlərində mülki şəxsləri qorumaq məqsədi daşıyırdı. Bu dəstək, həmçinin Ermənistanın Avropa İttifaqı tərəfindən təşkil edilən beynəlxalq hərbi missiyalarda və əməliyyatlarda iştirakına hazırlıq məqsədi güdür. Məaliyyələşdirilən layihələr arasında, ölkənin müdafiə qabiliyyətini artıracaq tam fəaliyyətli bir batalyon ölçüsündə düşərgə bölməsinin yaradılması da var.
Ermənistan və ABŞ-ın birgə təlimləri
Bundan əlavə, Ermənistan 15-dən 24 iyula qədər ABŞ ilə birgə hərbi təlimlər keçirdi. Bu təlimlər, “Eagle Partner” adı altında, iştirak edən bölmələrin beynəlxalq sülhməramlı missiyalarda qarşılıqlı fəaliyyətini artırmağa yönəlmişdir. Ermənistanın müdafiə naziri Suren Papikyanın sözlərinə görə, təlimlər Erməni hərbçilərinin belə missiyalarda iştirak etməyə hazırlığını artırmaq və ABŞ və digər qərb müttəfiqləri ilə əməkdaşlığı gücləndirmək məqsədi daşıyırdı. Bu təlimlər, Ermənistanın Rusiya ilə münasibətlərinin pisləşməsi fonunda qərb ölkələri ilə əlaqələrini gücləndirmə strategiyasının bir hissəsidir.
Rusiya ilə münasibətlər
Ermənistanın Rusiya ilə münasibətləri, Rusiyanın Azərbaycandan gələn təcavüzə qarşı Ermənistana layiqli müdafiə təmin edə bilməməsi fonunda pisləşdi. Qarabağ münaqişəsinin son eskalasiyası zamanı, Ermənistan Rusiya sülhməramlılarını fəaliyyətsizlikdə günahlandırdı, bu da Azərbaycanın əhəmiyyətli əraziləri ələ keçirməsinə imkan verdi. Bu hadisələr Ermənistanı qərb ilə yeni müttəfiqlər axtarmağa vadar etdi, bu da Moskvanın narazılığını doğurdu. Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan dəfələrlə Avropa İttifaqı və ABŞ ilə əməkdaşlığın gücləndirilməsinin və ölkənin xarici siyasət əlaqələrinin müxtəlifləşdirilməsinin vacibliyini vurğulayıb.
Ermənistan həmçinin bəzi Rusiya hərbi alyanslarında iştirakını dondurdu və Rusiyanın Ukraynada müharibəsinə qarşı çıxdı, eyni zamanda Kiyevə humanitar yardım göstərdi. Bu addım iki ölkə arasında münasibətlərin daha da pisləşməsinə səbəb oldu və Moskva, Ermənistanı xəyanətdə və müttəfiq öhdəliklərini pozmaqda günahlandırdı.
Azərbaycanın reaksiyası
Azərbaycan, Avropa İttifaqının Ermənistana hərbi yardım qərarına “təhlükəli addım” adlandıraraq kəskin reaksiya göstərdi. Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi belə yardımın regionda gərginliyin eskalasiyasına səbəb ola biləcəyini bildirdi. Azərbaycan, həmçinin Fransa və digər qərb ölkələri tərəfindən Ermənistana silah təchizatını tənqid etdi. Bakının fikrincə, bu, Ermənistanı aqressiv əməllərə və regiondakı qırıq sülhün pozulmasına sövq edə bilər.
Gələcəyə baxış
Bütün çətinliklərə baxmayaraq, Ermənistan öz müdafiə qabiliyyətini gücləndirmək və qərb müttəfiqləri ilə münasibətləri yaxşılaştırmaq üçün fəal addımlar atmağa davam edir. Xüsusilə, Ermənistan beynəlxalq hərbi missiyalarda iştirakını artırmağı planlaşdırır, bu da ölkənin beynəlxalq arenada mövqelərini gücləndirə və qərb ölkələrindən əlavə dəstək almasına kömək edə bilər.
Bundan əlavə, Ermənistan Azərbaycanla sülh sazişi əldə etmək üzərində aktiv işləyir. Hər iki ölkə yaxın zamanda münaqişəni sona çatdıracaq sülh müqaviləsi imzalamaq istədiklərini bildirdilər. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev müqavilə mətninin artıq 80-90% hazır olduğunu, lakin sənədin imzalanması üçün Ermənistanın konstitusiyasında Qarabağın statusuna aid dəyişikliklər edilməsindən sonra mümkün olacağını bildirdi.
Avropa İttifaqı və ABŞ tərəfindən Ermənistana göstərilən artan hərbi dəstək və Rusiya ilə münasibətlərin pisləşməsi regionda sabitliyin sual altına alınmasına səbəb olur. Ermənistan öz müdafiə qabiliyyətini gücləndirmək istəsə də, bu addımlar Azərbaycanla münaqişənin daha da eskalasiyasına və Rusiya ilə mün